Ojcostwo biologiczne oraz ojcostwo prawne pociąga za sobą liczne i niezwykle ważne konsekwencje natury emocjonalnej, prawnej i finansowej. Od wieków, zatem do kwestii ojcostwa przywiązywano niezwykłą wagę.
Starożytni Rzymianie, ujmujący podstawowe kwestie prawne w sentencje mawiali: „Mater seper certa est, pater est, quem nuptiae demonstratant” , należy przetłumaczyć, jako: matka zawsze jest znana, ojcem jest ten, na kogo wskazuje (związek małżeński). Jest to obowiązująca do dziś reguła prawna, tzw. zasada domniemania ojcostwa męża matki. Nie zawsze jednak matka dziecka ma męża lub czasami to nie mąż matki jest ojcem dziecka.
Przez setki lat weryfikacja ojcostwa nie była możliwa. Na przestrzeni ostatnich dziesięcioleci pojawiło się kilka metod, pozwalających na bardziej lub mniej naukową weryfikację ojcostwa.
Przed wprowadzeniem testów DNA w ustalaniu ojcostwa stosowano wiele metod bazujących na biologicznych postawach dziedziczenia. Metody takie jak analiza płodności mężczyzny, analiza najbardziej prawdopodobnego poczęcia czy badania antropologiczne okazały się nieskuteczne, nie dawały możliwości wykluczenia ani potwierdzenia ojcostwa, poza nielicznymi wyjątkami. Wprowadzono następnie metody takie jak: badania grupowe krwi połączeniu z badaniami serologicznymi, badania HLA, które były bardziej użyteczne do innych celów niż ustalanie ojcostwa. Metody te stosowano z powodzeniem w dopasowywaniu dawcy i biorcy przy wykonywaniu przeszczepów czy przy przetaczaniu krwi. Natomiast w ustalaniu ojcostwa były one nadal nieskuteczne.
W latach 1970 i 1980 w badaniach naukowych wprowadzono szereg metod opartych na analizie DNA. W latach 1990 metody te po znacznym udoskonaleniu, stały się potężnym narzędziem badawczym również w identyfikacji osobniczej – ustalanie tożsamości osób jak i badaniu pokrewieństwa np. testach na ojcostwo.
Dzięki współpracy biologów molekularnych, genetyków, chemików, fizyków, informatyków powstały testy oparte na wysokiej technologii badań DNA z wykorzystaniem największych zdobyczy nauki zapoczątkowanym w roku 1944 ( Oswald Avery i współ.) i 1953 (James Watson i Francis Crick Nagroda Nobla) odkryciem budowy i struktury DNA, jako cząsteczki dziedziczności.
Dzięki nowoczesnym testom DNA obecnie możemy ustalić ojcostwo, macierzyństwo czy potwierdzić tożsamość osoby w sposób rozstrzygający, pewny jak nigdy dotąd.
Metoda analizy najbardziej prawdopodobnego okresu poczęcia – Badanie płodności
Dochodzenia spornego ojcostwa – Badanie antropologiczne
1920 Dochodzenia spornego ojcostwa – Badanie grupowe krwi
1970 Dochodzenia spornego ojcostwa – Badanie układu HLA
1980 Dochodzenia spornego ojcostwa – Badanie DNA – RFLP
1990 Dochodzenia spornego ojcostwa – Analizy DNA-PCR